De Marian Stroński-wedstrijd is afgelopen. De hoofdprijs ging naar Grażyna Niezgoda voor haar fotoserie "Palimpsest".

Een gesprek met de winnares over haar fotografisch werk.

Wanneer ontdekte je fotografie?

Eens, aan de San-rivier, maakte ik een foto van mijn hond, San, en Przemyśl met een heel eenvoudige camera, en ik zag het immense plezier, de vreugde van compositie. Toen kreeg ik goede camera's, zodat ik een instrument had, zodat ik iets kon creëren dat vreugde brengt. Vanaf het begin heb ik fotografie gebruikt als medium voor artistieke verkenning. Net zoals de vorm van plastisch theater bestond voor Kantor, Szajna en Mądzik, zo gebruik ik de camera, met behoud van de proporties van deze grote namen, om schilderachtige, grafische en zelfs ruimtelijke oplossingen te vinden.

Dat was het begin, en toen…?

Ik heb nooit meegedaan aan fotowedstrijden en ik heb er ook nooit naar gestreefd een gerenommeerd fotograaf te worden. Ik ben altijd geïnteresseerd geweest in de taal van kunst. Deze taal, waaraan ik jarenlang heb gewerkt, helpt me verhalen te vertellen over het verstrijken van de tijd, over vergankelijkheid. Ik heb gewerkt aan projecten als "Słonne, Słonne", "Upływ czas w Przemyślu miasto", "Does the Mirror Remember Us" en nu werk ik aan het project "Palimpsest". Dit alles gaat over de vergankelijkheid van betekenis, herinnering, vergeten en het verstrijken van de tijd. Ik heb ooit gewerkt aan een serie genaamd "Peasant Installations", waarbij ik objecten in het landschap zocht en fotografeerde die al voltooide kunstwerken waren. In mijn abstracte series zoek ik naar oplossingen voor problemen met compositie, kleur, harmonie of disharmonie, en ritmes. Wanneer ik fotografeer, maak ik gebruik van bestaande, kant-en-klare situaties. Uit de uitgestrektheid van de wereld, uit het oneindige, selecteer ik een fragment dat me interesseert, kader het zorgvuldig in en laat dan pas de sluiter los. Ik probeer post-productie te vermijden.

Je hebt in de kunstwereld gewoond en je hebt daar fotografie aan toegevoegd?

Ik houd me bezig met kunst, het is mijn werk, dus net als Mądzik en anderen wilde ik fotografie gebruiken om over beeldende kunst en visuele problemen te praten. Ik vond een taal die me de mogelijkheid gaf om over visuele activiteiten te praten.

Is dit wat voor u het belangrijkst is?

Ja. Beeld, kleur, compositie. Het is duidelijk zichtbaar in mijn foto's, de puur abstracte. Ik ben op zoek naar zoiets. Composities zoals die waaraan ik meedeed aan de wedstrijd. Ik fotografeerde fragmenten van reclameborden. Ze bevatten letters en cijfers die slechts visuele symbolen zijn; er is ruimte, vlakken gevuld met kleur die dynamische composities vormen. Lagen die getuigen van het verstrijken van de tijd. Dit zijn allemaal artistieke handelingen die met de camera tot stand komen, de taal van de fotografie, die zo rijk is dat ze een compleet verhaal mogelijk maakt. Door bijvoorbeeld een portret te maken, vertellen we het verhaal van een persoon.

Is vergankelijkheid belangrijk in jouw fotografie?

Fotografie is van nature vergankelijk, want op het moment dat we een foto maken, is het fragment van de wereld dat we wilden fotograferen al verdwenen. Ik heb al vaak benadrukt dat subjectiviteit in fotografie door de lens wordt vastgelegd. Daarom is de waarheid van de fotograaf niet altijd de waarheid van de buitenwereld.

Wat vind je van hedendaagse fotografie?

Ik vind het echt mooi. Sociale fotografie. Soms lelijk, niet perfect ingekaderd. Ik hou van deze moderne taal, die zo vaak wordt gebruikt door schilders en grafisch ontwerpers. Sterker nog, het is tegenwoordig het belangrijkste kunstmedium dat hedendaagse kunstenaars gebruiken.

Hoe kunnen we in deze chaos van miljoenen foto's de meest waardevolle kunstwerken vinden?

Het gemak van fotografie en de stortvloed aan beelden is vermoeiend. Het maakt me niet bang, net zoals het me niet bang maakte dat iedereen pennen en vulpennen had, terwijl er zo weinig dichters en schrijvers waren. Laat iedereen zijn eigen ding doen, en hun werk zal ofwel worden opgemerkt, ofwel voorgoed verloren gaan.

Gefeliciteerd met de prijs en bedankt voor het interessante gesprek.

Jacek Szwic

Grażyna Niezgoda – winnaar van de wedstrijd.

Grażyna Niezgoda - fotograaf (ZPAF), auteur van teksten over kunst, antiquaar en galeriehouder, organisator en kunstvoorlichter. Deskundig taxateur op het gebied van kunstwaarde. Auteur van meer dan 25 solotentoonstellingen, neemt deel aan interdisciplinaire tentoonstellingen en fotografie, plein-air evenementen, shows en artistieke bijeenkomsten. Haar fotogrammen zijn gepubliceerd in: "Meesters van het Poolse Landschap"; "De Kunst van de Fotografie"; "Fotografen. Biografisch Woordenboek van Poolse Fotografen"; "De Kunst van Subkarpaten", deel 3; "25 x razy Slonnes" en vele kunsttijdschriften, literaire werken en kunstcatalogi. Auteur van de tentoonstelling "Faces Between the Lines, Books Illustrated by Grażyna Niezgoda's Fotografen" en, samen met Kazimierz Wiśniak, het album "De Geboorte van een Beeld". Haar teksten zijn onder andere gepubliceerd in "De Kunst van Subkarpaten"; het album "25 x Slonne"; "De Tijdmachine"; "Het Centrum der Werelden Is Hier"; en in kunstpublicaties en -catalogi. Ze ontving talloze prijzen voor haar werk en creativiteit, waaronder de Gloria Artis Medaille voor Verdienste aan de Cultuur – in de beeldende kunst (2022).